: پژوهشی در واقعه عاشورا و پیامدهای آن

بسم رب الحسین علیه السلام

با صلوات بر محمد و آل محمد

موضوع : پژوهشی در واقعه عاشورا و پیامدهای آن

با سلام محضر حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف ، هدف از این تحقیق بررسی مسائل  و تاثیرات قیام حضرت امام حسین علیه السلام از روز عاشورای سال 60 هجری تا به امروز است ، از این باب ما با جمع نمودن نظرات گوناگون از فرهنگها و ملل گوناگون سعی خواهیم نمود تا با یک دید پژوهشی این واقعه عظیم را که اثرات بیشماری در تاریخ بشر گذارده است مور د غور و دقت نظر تا حدی که توفیق شامل حالمان شود قرار دهیم.در این ارتباط البته سعی خواهیم نمود تا حد اکثر بهره و استفاده را از معارف آل الله ببریم ، در مورد عاشورا در کتب مختلف شیعه مطالبی آمده است که پرداختن به آنها قطعا مسیر درستی را به ما نشان می دهد ، از این رو با مراجعه به این کتب به احادیث و روایتهای  موجود در این مجموعه های گرانسنگ می پردازیم ، در این ارتباط سعی نمودیم کتب معتبر را در دستور کار قرار دهیم

حدود چهارده قرن از واقعه ي بي نظير و خونبار كربلا و از نهضت بي بديل و شجاعانه ي اباعبدالله الحسين (ع) و ياران پاكباخته ي آن حضرت مي گذرد. اما هنوز و پس از سپري شدن اين همه سال، مشعل كربلاء همچنان سرخ و فروزان بر قلّه هاي رفيعِ قلب ها و خاطره هاي مسلمانان و انسان هاي آزاده در اقصا نقاط جهان، چون آن خورشيدي درخشان، پرتو افشانی مي كند!
هر ساله و تقريباً در اكثر كشورهاي اسلامي و حتي غير اسلامي، تعدادي زيادي از هواداران امام حسين(ع) با برپايي مجالس عزاداري از واقعه ي كربلاء و نهضت سيدالشهداء، بزرگداشت به عمل مي آورند. علماء و سخنوران با استفاده از مساجد، تكايا و حسينيه ها، امت اسلامي را با علل و انگيزه و فلسفه ي قيام اباعبدالله (ع) آشنايي داده و زواياي مختلف نهضت انسان ساز حسين بن علي (ع) را تبيين و تشريح مي كنند.
خواص و عوام هر كدام با روش و به نوبه خويش، سعي در تجليل و بزرگداشت اين واقعه عظيم تاريخي دارند. عوام مسلمانان با برگزاري محافل عزاداري ، دادن نذورات، راه اندازي دسته هاي سينه زني و خواص و بزرگان انديشه و معرفت با طرح مباحث روشنگرانه ي نهضت بلند حسيني، نوشتن كتب و تأليف آنها،‌ مداحي ها و سخنراني ها، به مسئوليت خويش در قبال واقعه ي عاشورا و قيام بي بديل اباعبدالله (ع) همت مي گمارند. با اين مقدمه تكراري اما لازم توجه مي دهم به بعضي از پيامدهاي واقعه ي عاشورا و نهضت حسيني در جوامع اسلامي.
اما پيش از آن بايد دانست كه پيامدهاي واقعه ي عاشورا منحصراً دردو بخشِ شكل و محتوا رخ نموده است كه با تأسف، بخش شكلي و ظاهري آن، همواره و از بدو شكل گيري اين قيام، بر بخش محتوايي و ارزشي آن، چربيده و غلبه داشته است كه اين قضيه نيز، خود، علل و عواملي دارد، از جمله سهل و آسان بودن تجليل ظواهر و مشكل و صعب بودن بزرگداشت عملي پديده هايي چون نهضت اباعبدالله (ع) و امثال آن. چرا كه انسان ها فطرتاً از پديده هاي راحت و آسان بيشتر خوش شان آمده و به آن علاقه نشان مي دهند تا امور دشوار و سنگيني كه عرق ريزان جسم و روح آدمي را، باعث مي شوند. به هر تقدير، پيامدهاي قيام اباعبدالله الحسين (ع) را در زير بر مي شماريم:
1- بوجود آوردن روحيه ظلم ستيزي و نترسيدن از حاكمان ستم پيشه. پيش از قيام حسين بن علي (ع) نيز نهضت ها و قيام هاي فراوان و متعددي از سوي انبياء و رهبران صالح، در اطراف و اكناف عالم بوقوع پيوسته بود و پس از نهضت عاشورا نيز تاريخ بشريت شاهد انقلابات و قيام هايي عليه نظام هاي فاسد و زورگو بوده و مي باشد،‌ كه هر كدام توانسته اند، روحيه ي ظلم ستيزي و مبارزه ي با ستم را در كالبد خفته ي جوامع بشري بيدار كنند. اما نهضت حماسي و بي مانند حسين (ع) اين ويژگي را به حد اعلاي آن با خود داشته و در ايجاد، رشد و تقويت اين روحيه سهم شايان توجهي را به خود اختصاص داده است. بعنوان مثال مي توان به قيام "توابين" درعراق آن روز و در فاصله زماني بسيار كوتاهي با حادثه ي كربلا اشاره كرد.
واقعه عاشوراي 61 هجري، آنقدر تكان دهنده و كرامت خيز بود كه در كوتاه ترين مدت، وجدان هاي خفته در بستر ناجوانمردي و نامردي را بيدار نموده و آنان را به قيام تاريخي و افتخار آفريني وادار مي كند و قيام و نهضت هايي از اين قبيل كه در جاي خودش بايد بحث شود.
2- پيامد بعدي نهضت خونبار كربلاء، پرده برداشتن از چهره ي يزيد بن معاويه و دستگاه فاسد و ضد ديني او بود. هنر پيامد مذكور در اين است كه ابداً به رسوايي و فضاحت يزيد و دستگاه او بسنده نمي كند و اين پرده دري و اعجاز، همچنان تا ابديت تاريخ و انسان، جريان داشته و ادامه پيدا مي كند؛ چرا كه يزيد بن معاويه تنها مصداقي از مصاديق فساد و بيدادي بود كه بر سرنوشت مسلمانان آنروز حاكم شده بود و امام حسين (ع) با قيام حماسي و شجاعانه ي خویش، بن وريشه ستم و فساد را نشانه گرفته و منهدم كرد، تا ديگر هيچ ظالم و بيدادگري، نتواند در چهره ي حامي دين رسول الله ظاهر شده و ايمان مسلمانان را ببازي بگيرد.
3- جدا كردن دين و آموزه هاي آن از خرافه و فساد و به تعبير ديگر احياي دوباره دين اسلام.
واضح است كه بكاربردن كلمه ي احياء از باب تسامح است و به معني زدودن گرد و غبارِ خرافات از آيينه ي دين اسلام مي باشد. پس از خلفاي راشده و افتادن زمام امور مسلمانان بدست معاويه ابن ابي سفيان، با سيلي از ورود خرافه ها، اسرائيليات و كج روي ها و كج فكري ها، بوسيله ي علماي يهود كه مصلحتاً مسلمان شده بودند، در جامعه اسلامي آنروز مواجه مي شويم.
با رسيدن يزيد بن معاويه به حکومت، اين خرافات و فساد به اوج ممكن خويش رسيد واگر قيام اباعبدالله الحسين نمي بود، ابداً چيزي بنام اسلام راستين وجود نمي داشت و آنچه بنام دين در جوامع مسلمان آن روز و پس از آن عرض اندام مي كرد، چيزي نبود بغير از يك سري احكام و مسايل مختلط با باورمندي هاي منحط وخرافي يهوديت و نصرانيت!
امام حسين (ع) با درك اوضاع و شرائط، دست به قيام اصلاحگرانه مي زند و با شهادت آگاهانه و تبیين و تشريح اهداف قيام خويش و با كمك روشنگري هاي خواهرش زينب (س) و جانشينش امام سجاد (ع) اقيانوس بي كران دين را از گزند خرافه هاي رنگارنگ،‌ نجات مي بخشد.
4- شكستن طلسم مبارزه با ستمگران با تعداد نفرات كم و تجهيزات اندك. امام حسين (ع) با نهضت خونبار كربلاء بر اين باور، كه نمي شود با نفرات كم و تجهيزات ناچيز عليه دستگاه حاكم به جهاد و مبارزه برخاست، خط بطلان كشيده و با پيامدهاي درخشان و مثبت قيامش، ثابت كرد كه اگر خدا بخواهد، مؤمنان با زورمندترين قدرت هاي شيطاني هم مي توانند به نبرد برخيزند و قدرت پوشالي آنان را با ايمان وصبر شان در راه دين خدا،‌ به استهزاء و تحقير بگيرند و در اين تحقير تا آنجا پيش بروند كه هنوزکه هنوز است و پس از سپري شدن حدود چهارده قرن، از حسين و آرمان هاي او (ع) به عظمت و بزرگي ياد شود و بر يزيد و دستگاه فاسد او، لعنت هاي پي در پي فرستاده شود[1].