احکام/7
كسانى كه بر كودك ولايت دارند و شرايط آنان
صاحبان ولايت
1- ولايت بر كودك و نظارت بر مصالح او به ترتيب اولويت بر عهدهء افراد زير است و درصورت نبودن يكى , ولايت به ديگرى منتقل مى شود:
-- پدر وجد پدرى .
-- وصى پدر يا وصى جد پدرى كه به عنوان قيم كودك تعيين شده است .
-- حاكم شرع .
-- مؤمنان عادل.(1)
2- افرادى مانند مادر,مادر بزرگ مادرى يا پدرى , پدر بزرگ مادرى ,برادر , عمو و دايى وفرزندان آنان و نيزنامادرى , درزمان حيات اولياى شرعى ـ كسانى كه در مسألهء قبل گفته شد ـ يا پس از مرگ آنها,بر هيچ امرى از امورآن كودك از قبيل ازدواج و به كارگيرى و غير اينها,ولايت ندارند.(2)
شرايط ولى
1- ولى كودك بايد داراى شرايط زير باشد:
-- بالغ وعاقل وآزاد .(3)
-- اگر كودك , مسلمان است ولى او بايد مسلمان باشد.(4)
2- ولايت كودكى كه پدرش مسلمان نيست به جد پدرى او اختصاص پيدا مى كند و اگر او نيزمسلمان ,نباشد,ولايت كودك با حاكم شرع است .(5)
1- منهاج , ج 2 ص 25, م 84و ص 199 م 847 ـ مجمع , ج 3 ص 23 م 6و 7ـ تحرير , ج 2 ص 13,م 5و ج 1 ص 514 م 20
2- تحرير , ج 2 ص 13, م 5و ص 254 م 1ـ عروه , ج 2 ص 864 فصل 12 م 1ـ مجمع , ج 3 ص 23م 7 ج 2 تحرير, ج 2 ص 13 م 5و 105 م 54ـ منهاج , ج 2 ص 25 م 83 ص 152 419و ج 1 ص 115 م 126
3- تحرير , ج 2 ص 256, م 12ـ عروه , ج 2ص 869 م 16
4- تكمله , ص 56 م 277ـ تحرير, ج 2 ص 256 م 12ـ عروه , ج 2 ص 869 م 16
5- عروه , ج 2 ص 869 م 16